Thuốc bảo vệ thực vật (viết tắt là thuốc BVTV) là một trong những sản phẩm quen thuộc đối với bà con nông dân, nhằm giúp bảo vệ cây trồng trước sự tấn công của sâu bệnh. Tuy nhiên, chúng cũng gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái cũng như sức khỏe bà con, người tiêu dùng sản phẩm nông nghiệp. Hãy cùng Trạm Xanh tìm hiểu thuốc bảo vệ thực vật là gì, tác hại khôn lường của sản phẩm này để bà con nông dân nắm được để có thể sử dụng một cách hợp lý nhất.
Thuốc bảo vệ thực vật là những sản phẩm hóa chất hay tác nhân sinh học dùng trong nông nghiệp, lâm nghiệp. Với mục đích chính đó là phòng trừ, ngăn ngừa các đối tượng gây bệnh cho cây trồng. Hoặc dùng để kích thích cây trồng tăng trưởng.
Thuốc BVTV là gì?
Thuốc bảo vệ thực vật viết tắt là thuốc BVTV, tên tiếng anh là Pesticide. Ở nước ta, thuốc BVTV phải được đăng ký vào danh mục thuốc được phép sử dụng. Hiện nay, trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói chúng, mọi người đang dần dần loại bỏ việc sử dụng thuốc BVTV chứa hóa chất độc hại để chuyển dần sang canh tác hữu cơ hoặc dùng thuốc BVTV sinh học nhằm bảo vệ sức khỏe, hệ sinh thái.
Không thể phủ nhận về lợi ích diệt trừ sâu bệnh, côn trùng, vi sinh vật có hại, cỏ dại của thuốc bảo vệ thực vật đối với cây trồng. Cách sử dụng đơn giản, hiệu quả cao. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc BVTV có chứa các hóa chất độc hại ngày càng khiến hệ sinh thái xung quanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngoài ra, sức khỏe của bà con nông dân (người trực tiếp sử dụng các loại thuốc BVTV) hay người tiêu dùng (người ăn các loại rau, củ, quả được phun bằng thuốc BVTV) sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Dưới đây là một số tác hại nghiêm trọng của thuốc BVTV hóa học:
Trong tự nhiên, có các loại vi sinh vật gây hại nhưng cũng có nhiều vi sinh vật có lợi giúp cân bằng hệ sinh thái. Nhưng khi bà con nông dân dùng thuốc bảo vệ thực vật để tiêu diệt các loại cỏ dại, sâu bệnh cung có thể tác động đến các loại sinh vật có lợi. Từ đó, gây mất sự cân bằng hệ sinh thái.
Bà con nông dân chỉ quan tâm đến việc làm sao để diệt sâu bệnh cho cây trồng nhanh chóng mà không chú ý đến hậu quả sau này.
Khi bà con nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thì môi trường nước, môi trường đất sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Các hóa chất khi ngấm vào đất sẽ vô tình giết chết những sinh vật có lợi, sử dụng thường xuyên sẽ khiến đất dần mất đi dưỡng chất và trở nên khô cằn.
Môi trường đất bị ô nhiễm do lạm dụng thuốc BVTV
Thuốc bảo vệ thực vật không may chảy vào sông, suối sẽ khiến các loại cá, tôm… bị chết. Các hóa chất độc hại ngấm vào mạch nước ngầm gây ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Chưa kể đến việc một số bà con nông dân thiếu ý thức, vứt bao bì, chai lọ đựng thuốc BVTV lung tung khắp đồng ruộng, bên cạnh các kênh mương, ao hồ.
Sau một thời gian dài sử dụng đi sử dụng lại thuốc bảo vệ thực vật thì các loại sinh vật có hại sẽ có khả năng kháng thuốc. Những chất hóa học khi tác động trực tiếp lên các sinh vật này sẽ gây ra những biến đổi gen, chúng sẽ thích ứng với thuốc cũng như môi trường. Từ đó sẽ gây ra nhiều dịch bệnh nguy hại khác.
Bà con nông dân phải biết rằng, sự hình thành của các loại dịch hại mới sẽ có tốc độ sinh sôi nhanh chóng, phát triển mạnh hơn cũng như khả năng kháng thuốc tăng cao. Nếu bà còn vẫn tiếp tục sử dụng những loại thuốc chứa hóa chất độc hại thì sẽ khiến các sinh vật có lợi cho cây trồng bị đe dọa nghiêm trọng.
Mỗi năm, bà con phải bỏ ra một khoản chi phí lớn trong việc sử dụng thuốc BVTV sản xuất nông nghiệp. Nhiều năm thiên tai mất mùa, bà con không thu về lợi nhuận cao dẫn đến chi phí đầu vào cao hơn chi phí đầu ra.
Bên cạnh đó, để khắc phục các trình trạng ô nhiễm môi trường đất, nguồn nước cho mùa vụ tiếp theo cần một khoản chi phí lớn. Vì vậy, bà con nông dân sẽ gặp khó khăn về mặt kinh tế nếu lạm dụng việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất trồng trọt.
Bà con nông dân chịu ảnh hưởng trực tiếp khi dùng thuốc BVTV chứa hóa chất độc hại
Đối với bà con nông dân trực tiếp dùng thuốc BVTV để phun cho rau, cây trồng nếu không trang bị đầy đủ đồ bảo hộ thì sẽ dễ bị thuốc ngấm vào người. Thuốc có thể ngấm vào da, đi vào trong cơ thể qua đường hô hấp… Có thể gây ra bệnh về da, ngộ độc thuốc trừ sâu trừ cỏ sau khi phun… Hoặc chất độc sẽ tích tụ trong cơ thể, lâu dần sẽ gây ra nhiều bệnh nguy hiểm.
Đối với người sử dụng sản phẩm nông nghiệp có chứa các hóa chất độc hại từ thuốc bảo vệ thực vật thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Dù bạn rửa rau củ thật sạch, nấu chín thì các chất hóa học không thể phân hủy được sẽ tích dần trong cơ thể. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều căn bệnh nguy hiểm về gan, phổi, ung thư… Vì vậy, bạn có thể chuyển sang dùng các sản phẩm nông sản sạch, sản xuất theo hướng hữu cơ để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Hi vọng với bài viết trên đây, bà con nông dân có thể nắm được một số tác hại của thuốc bảo vệ thực vật đối với hệ sinh thái, đối với sức khỏe con người. Để từ đó có thể nâng cao ý thức sử dụng thuốc BVTV cũng như chuyển sang sử dụng các loại thuốc sinh học, chế phẩm sinh học có nguồn gốc tự nhiên, an toàn cho môi trường và con người.